Pūrākau THE GREAT KINO OF MAUAO – Reo

Pūrākau : THE GREAT KINO OF MAUAO

Ko te huakitanga i te pā o Mauao tētahi mahi tinihanga nui, he tino whati hoki i ngā tikanga. I te kimi utu a Kotorerua mō te matenga o tōna Pāpā (Tūwhiwhia) me tōna teina (Tauaiti), i patua rāua mō te matenga o Taurawheke. Nō Ngāti Ranginui a Taurawheke, he tangata i ora i te totohutanga o te waka i karawhiua e te marangai i te moana, hēoi anō ka mate ia i te ringa o tētahi tangata nō Ngāi Te Rangi, i muri iho, ka maonga, ka kainga ia e tōna kaipatu.

I muri i te matenga o Tūwhiwhia rāua ko tana tamaiti a Tauaiti, ka whakarite a Kotorerua kia horo te pā i Mauao, inā koa i te pā o Kinonui, ko Ruarapapari. I te pōuriuritanga o te rangi i te ahiahi, ka tae a Ngāi Te Rangi ki te wāhi i te taha uru o Mauao i raro i te kāinga o Kinonui. Ka timata rātou ko tana ope iti te haere ki te waharoa o te kāinga nei me te kawe atu i ngā kete kōkōwai. Nā te kore mōhio o ngā rākau whawhai e huna ana i ngā kete kōkōwai me te whakaaro tūpato, ka pōhiritia tonutia a Kotorerua me āna tangata ki te pā o Ruarapapari. Ko te wā o tēnei pōhiri, ko te wā o te kai i te ahiahipō, kātahi ngā whaikōrero o te hau kāinga me te manuhiri, ka timata. “ Haere mai, haere mai ki te kai, “ te kōrero a Kinonui ki tana mahuhiri. Ka āta tirohia e Kotorerua te hora o te kai me te kii atu i te korenga o te tāmure pūwherowhero hei kai mā rātou.

Ka ārahina te manuhiri ki te wharenui. Ka rere tonu ngā whaikōrero i te pō, e pāihi tonu ana a Kinonui ki a Kotorerua me āna tangata. I a rātou e noho ana i te wharenui, ka timata ngā tangata o Ngāi Te Rangi ki te whakatakoto i te upokotaua. Nā Tāpuiti tētahi ope taua i ārahi kia piki i ngā pari i te taha raki o Mauao. I taua wā tonu, ka ārahina e Tamapahore tētahi ope ki te wāwāhi i ngā waka nō Ngāti Ranginui me Waitaha i Te Kaawa

Ka kōtiri te haere a ngā tangata o Kotorerua, ka timata te puta atu i te wharenui. Ko Kotorerua tērā e mahi hangarau ana, ka tiaki i te ahi me te noho tata ki te whatitoka kia tere tana puta atu, e whanga ana ki ngā tohutohu i tētahi o ōna tangata. Ka whiti te rā ki a ia kia puta ia nā te kuhutanga mai i tētahi o āna tangata, ā, ka tohu mai kua rite rātou. Kātahi a Kotorerua, ka nanao atu i tētahi rākau mura i te ahi, ā, ka kotahi atu ki te whatitoka. Ka katia rawatia te kuaha e ia, ā, ka tahuna te whare ki te ahi me ngā tāngata tonu kei roto.

Ko te manuhiri tērā e whanga ana kia mura te whare i te ahi, kua tākaia kētia o rātou māhunga ki ngā tīpare rau whārangi. Ko raro i te rau whārangi, pērā ki te pāpara hiriwa, ka whakaata mai te kōhitihiti o te ahoroa e tohu ana i ō rātou ake tangata ki ngā tangata o Kinonui.

Ka tikina e te hoariri ngā rākau whawhai e huna ana i raro i ngā kete kōkōwai. Ka tutū te puehu i waenganui i ngā iwi nei. He tokomaha o rātou i hingahinga i te pae o te riri, i toromi ētahi i te pūreretanga atu ki ngā waka pakaru. Ko ērā i puta te ihu, ka kauria te wahapū ki tāwāhi o te takutai.

Mokori anō, i a Kinonui e noho ana ki Ruarapapari, ka tau āna tama ki wāhi kē. Ka tū te kāinga o Kinotaraia ki Matakana, ko Kinomoerua ki Matuaiwi, ā, ko Kinokokotipunga ki te tuawhenua.

–—————————————————-

Ko te āhuatanga kino i tū ki Mauao te take i tapaina ai ngā ingoa ki a Kinonui me āna tama.

Ko Kinonui tērā, ko te mahi kino me te whati o ngā tikanga ka pā ki a rātou, ka mutu ka aituātia tōna iwi i taua ahiahipō.

I hūnuku a Kinomoerua ki Matuaiwi, ka tapaina ia nā te weranga o ngā tāngata e moe ana i ō rātou whare i Ruarapapari pā

Ko Kinotaraia i whakatū i tōna kāinga ki Matakana i tērā wā, ka tapaina ia i te mahi a te hoariri, arā ka tākaia ō rātou māhunga ki ngā tipare rau whārangi kia whakaata mai te kōhitihiti o te ahoroa.

Ko Kinokokotipunga tērā, ka noho ki te tuawhenua, ka tapaina ia hei whakamaharatanga mō ngā waka i wāhia e Tamapahore me āna tangata, ā, ka kokotitia hoki ngā taura e here ana ki ngā punga.

Waiata

Click here

Waiata – He Pātere mō Tauranga Moana

Waiata – Tākitimu

Kiriata

Click here